Login to your account

Username *
Password *
Remember Me
Tempo Timor

Tempo Timor

Ho hakraik an Tempo Timor hato'o komprimentus ba laitor sira katak, Jornal Tempo Timor hahu mosu iha imi le'et atu fasilita informasaun ba imi. Tamba ne'e ami presiza ita boot sira nia tulun atu ekipa jornal ne'e nian bele halao servisu jornalismu ho didiak.

Jornalista Jornal Tempo Timor, bandu atu hetan envelope ka sasan ruma husi fontes informasaun sira.

Tempotimor (Dili) – Parlamentu Nasionál husu ba orgaun ne'ebé tesi lia iha seitór justisa, atu fó justisa loloos ba aktu violénsia sira ne'ebé hasoru feto.   

"Governu tau osan balun, atu garante feto ne'ebé mak hasoru violénsia doméstika, sexuál, feto ho defisiénsia. Bainhira sira asesu ba tribunál, sira iha direitu para hetan asistensia husi orgaun judisiál  sira, inklui advogadu. Atu nune'e, sira nia kazu bele hetan justisa loloos," dehan Vise Prezidente Parlamentu Nasionál (PN), Maria Angelina Sarmento iha PN, Segunda (04/11/19).

Nia afirma, seitór justisa nu'udar parte ida ne'ebé atu garantia ba ema hotu nia liberdade moris, no iha seguransa ne'ebé di'ak.

"Agora ita haree ema ne'ebé ba rejistu kazu iha polísia no tribunal númeru aas. Ne'e, ita bele dehan katak, pozitivu ida. Tanba, ema iha konxiénsia ona. Bainhira akontese violénsia doméstika ne'e la'ós  problema bikan no kanuru mak lian iha uma laran. Maibé, ne'e problema estadu nian," dehan Angelina.

Deputada ne'e akresenta, bainhira iha membru familia ida mak sai vítima ba violénsia doméstika, sei la lakon de'it nia-lian. Maibé, presiza lori ba estadu atu rezolve. Tanba, violénsia doméstika ne'e krime públiku, entaun estadu mak tenke rezolve.

"Violensia doméstika labele rezolve ona ho nahe biti boot. Tanba, ne'e problema públiku. Entaun, númeru aumenta ne'e katak ema konxiénte katak ema ne'ebé komete violénsia doméstika ne'e kriminozu, no estadu tenke iha responsabilidade hodi halo investigasaun ba nia no bainhira iha faktu, nia tenke ba responsaliza iha komarka," nia tenik.

Comment

Tempotimor (Dili) – Deputada CNRT iha Parlamentu Nasional (PN), Virginia Ana Belo ameasa vota kontra Orsamentu Jerál Estadu (OJE) 2020, bainhira livru Panorama Orsamentál 2020  la tuir estrutura no aumentu laiha balansu.

"Ita boot sira iha esperiénsia naruk. Liuliu maluk tékniku sira. Maibé, ha'u fó de'it ezemplu ida iha transferénsia públika. Orsamentu atu halo eskola no orsamentu atu konstrui klínika. Halo nusa mak ba tau fali iha transferénsia públika?" husu Prezidente Komisaun D, Virginia Ana Belo iha plenária PN, Segunda (04/11/19).

"Sosa ró-ahi versu II tau fali iha bens no servisu. Saida mak ne'e señora ministra? Ha'u bilán tiha de'it kuandu haree livru orsamentu ida ne'e. Buat hotu ida loloos, iha kapitál menor no kapitál  dezenvolvimentu mós mai fali iha transferénsia públiku.  Tanba ne'e, osan sira ne'e presiza muda ba nia fatin. Se la muda, ha'u nia pozisaun mak vota kontra," dehan Virginia.

Nia afirma, deputadu hotu-hotu iha ninia pozisaun. Tan ne'e, nia hakarak hateten katak ne'e fora husi orientasoens. Ida ne'e, ninia deklarasaun privadu.

“Sei kolokasaun orsamentu ida sabraut ida hanesan ne'e, ha'u nia pozisaun mak hanesan ohin ha'u dehan, sei vota kontra orsamentu liuliu iha ministériu finansas," nia dehan.

Nia hatete, nu'udar deputada nia apoiu ba Governu. Tan ne'e, sei nia mesak mak vota kontra laiha impaktu. Tanba, tuir Prezidente Komisaun D ne'e, iha deputadu no deputada barak mak sei apoiu ba Governu.

"Ha'u mesak mak vota kontra laiha impaktu. Kolega deputadu barak mak apoiu ba Governu. Ne'ebé laiha impaktu," nia dehan.

Comment

Tempotimor (Dili) – Deputadu iha Parlamentu Nasional (PN) husu Ministra Finansas (MF) Sara Lobo Brites nu'udar mós membru ba Konsellu Administrasaun husi Fundu Infraestrutura (KAFI), hodi esplika ba povu, kona-ba prosesu pagamentu ba projetu 143.

"Pagamentu kona-ba projeitu 143 ne'e, ha'u haree katak ita soe bola ne'e ba mai de'it. Bainhira ami ko'alia ho Ministru Planeamentu Investimentu Estratéjiku (MPIE), dehan iha Ministru Obras Públiku (MOP). Agora, MOP dehan fali iha ADN, KAFI no PM tan. Entaun, señora ministra hanesan membru KAFI hotu, entaun fó to’ok esplikasaun para rezolve projetu 143 ne'e nia hun," dehan deputadu Abel Pires iha salaun plenária PN bainhira Komisaun C,D,E no F hala'o audiénsia ho Ministériu Finansas, Segunda (04/11/19).

Abel afirma, tuir realidade ne'ebé iha katak, Ministériu Obras Publika (MOP) mak na'in ba projetu ne'e. Maibé, estatementu MOP nian katak desizaun iha KAFI, ADN no Konsellu Ministru.

"Ami hatene katak ne'e husi MOP. Maibé estatementu husi ministru nian katak, ne'e la'ós husi MOP. Maibé, desizaun tenke husi Konselu Ministru (KM) no buat hotu. Entaun, ita boot mós bele ajuda esplika hela mai ami, para atu rezolve ne'e tenke hahú husi fatin ida," dehan Abel.

Alende ne'e, Deputada Anabela Sábio mós husu ba MF relasiona ho 143 projetu ne'ebé KAFI foti ona desizaun iha fulan Jullu 2017. “Tuir ita boot, 143 projetu ne'e legál ka ilegál. Ami presiza esplikasaun," husu deputada Anabela.

Desizaun Foti Ona 

Hatán ba prokupasaun deputadu hirak ne'e, Ministra Finansas esplika, desizaun KAFI nian ba projetu 143, halo tiha ona.

"Hanesan membru KAFI, desizaun ami halo tiha ona. Maibé, presiza atu fundamenta no lori filafali ba KAFI mós bele. Tanba, membru KAFI ne'e la'ós Ministériu Finansas de'it. Maibé MOP, MTK no MPIE. Tanba ne'e, mekanizmu iha. Maibé, razaun sira aprezenta tenke konsolida para pagamentu sira ne'e la'o kuandu projetu sira ne'e, iha terrenu realmente iha nia implementasaun. Tanba, se lae ita prejudika ita nia seitór privadu sira," dehan Sara Lobo.

Nia mós afirma, projetu ne'e iha fundu infrastrutura. Maibé, finansas hola parte iha KAFI no pagamentu finál nian. “Selu ka la selu, ida ne'e depende ba ministériu sira ne'ebé simu knaar atu ezekuta ida ne'e,” Sara Lobo esplika.

Comment

Tempotimor (Dili) – Reprezentante povu iha uma fukun Parlamentu Nasional (PN) fó parabens ba feto Timor-Leste tomak, ne'ebé iha Domingu (03/11/19) horseik, komemora loron nasionál nian ba dala 44.

"Parabens ba feto Timor-Leste, ne'ebé horseik komemora Loron Nasionál Feto. Agora, feto mak tuur iha meza ne'ebá. Signifika katak, feto forte no nasaun sei forte liután," dehan Prezidente Komisaun E, Abel Pires iha plenária PN, Segunda (04/11/19).

Iha fatin hanesan, Deputada Maria Barreto husi Bankada CNRT fó mós votus susesu no parabens ba feto Timor-Leste ne'ebé horseik komemora loron nasionál ba dala 44.

"Ba dahuluk ha'u nia parabens ba feto maluk timoroan sira, liuliu ha'u nia onra ba sudoza Maria Tapó no eroi sira seluk ne'ebé  mate tanba luta ba libertasaun nasionál nian," dehan Barreto.

Entretantu, deputada UDT/FM Isabel Ximenes mós fó parabens ba feto TL nian ne'ebé horseik komemora Loron Nasionál Feto Timor-Leste.

Comment

Tempotimor (Dili) – Vise I Prezidente Parlamentu Nasionál, Maria Angelina Sarmento fó hanoin ba VIII Governu Konstitusionál, atu halo polítika ne'ebé refleta ba realidade. Nia dehan, labele halo polítika tanba de'it polítika.

"Reseita ne'ebé Estadu no Governu ida ne'e atu ezekuta ba 2020, hamutuk billaun $1.95, besik billaun rua. Entaun, ami nia preokupasaun mak Governu nia polítika ne'e refleta ba estatístika sira iha seitór sosiál, ekonomia no infraestrutura ka lae? Keta halo polítika pur polítika de'it. Tanba, sira adere mós ba Planu Estratéjiku Dezenvolvimentu Nasionál (PEDN)," dehan Vise PPN ne'e iha PN, Segunda (04/11/19).

Angelina duvida, depois to'o tinan lima mandatu remata, sei la hetan rezultadu husi ema sira ne'ebé iha direitu benefisiáriu ba rekursu sira ne'ebé estadu investe.

Reprezentante povu ne'e mós fó hanoin katak, osan fundu mina rai ne'e, osan povu nian.

Comment

Tempotimor (Dili)-Governu Timor Leste la konsege oferese solusaun ba problema pasaporte ba Timor-oan sira ne’ebé hela iha Portugal no Inglatera, ho nune’e obrigatoriamente sira tenke foti desizaun hodi hela illegal iha ema-nia rai.

Comment

Tempotimor (BAUKAU): Durante tinan barak nia laran, veteranus ba libertasaun nasionál hanesan “la koñese” malu. Mosu veteranus rihun ba rihun ne’ebé deklara aan sakrifika sira-nia isin no klamar ba rai lulik ida ne’e. La nega katak sira barak mak merese duni, maibé labele taka matan mós katak sira balun la merese.

Comment

Tempotimor (Dili) – Aviaun Royal Bhutan Airlines to'o duni iha Dili. Aviaun husi Monarkia Bhutan ne'e, halo ninia first flight ka semo inagurasaun husi Singapura-Dili-Singapura, Kinta (31/10/19).

To'o iha Aeroportu Internasionál Nicolau Lobato, aviaun ho tipu Airbus A 319-115 ne'e, hetan rega husi karreta bombeiros aeroportu nian, nu'udar símbolu no tradisaun ba aviaun foun ne'ebé semo iha nasaun foun.

Aviaun ne'e fasilita kadeira ba pasajeiru hamutuk 118. 16 ba pasajeiru iha klase bisnis no 102 kadeira ba pasajeiru klase ekonomia.

Antes ne'e, Prezidente Autoridade Nasionál Aviasaun Sivíl Timor-Leste (ANATIL), Ana Rosália Ximenes Varela informa, ofisialmente ANATIL atribui ona aprovasaun vou ka flight approval ba avian ho naran Royal Air Bhutan, hodi komesa halo nia operasaun rute Singapura-Dili-Singapura.

“Royal Bhutan Airlines, prienxe ona rekezitu ne'ebé ami husu. Tan ne'e ami mós fó ona lisensa,” informa Ana Rosalia Ximenes Varela ba jornalista, foin lalais ne'e.

Nia esplika, Air Timor, kompañia ne'ebé aluga aviaun Royal Air Bhutan, desde de fulan-Agustu liubá, hatama ona sira-nia aplikasaun mai iha ANATIL.

“Ami mós halo ona estuda no verifikasaun rigórozu ba dokumentu hirak ne'ebé hatama, molok ami deside atu fó lisensa ba sira,” nia afirma.

Iha ninia aplikasaun, Air Timor nu'udar kompañia ne'ebé halo charter flight ba aviaun ne'e, husu ba ANATIL atu aprova mós sira-nia oráriu de voo, semana ida dala rua. Iha loron Kinta no Domingo.

Comment

Tempotimor (Dili) – Ministru Negósiu Estranjeiru no Kooperasaun (MNEK), Dionísio Babo Soares katak, fatin ba embaixada Timor-Leste nian iha estranjeiru kontinua aluga. Maibé, presiza aumenta osan.

"Ita labele sosa fatin embaixada nian iha rai liur. Ita aluga nafatin de'it. Sei aluga nafatin de'it, maibé osan tenke aumenta," dehan MNEK, Dionísio Babo Soares iha Parlamentu Nasionál, Kuarta (30/10/19).

Nia afirma, tuir loloos tinan 2020 atu iha tan embaixada foun iha India. Maibé, Primeiru Ministru husu atu pendente.

"Tuir loloos iha tinan 2020 atu halo tan embaixada ida iha India. Maibé, bainhira ha'u lori ba Konsellu Ministru (KM) husu atu suspende lai. Depois, ita mós taka ona  ita nia embaixada rua hanesan iha Pritória no Luanda," dehan Babo.

Rekruta Diplomata

Iha sorin seluk, MNEK hatete, iha tinan oin sei halo rekrutamentu tan diplomata foun besik 50.

"Ami hanoin katak, iha tinan oin sei rekruta diplomata foun. Se bele, to'o 50 hanesan ne'e. Tanba, diplomata tuan sira ne'e, balun reforma ona. Balun katuas ona maibé seidauk tama reforma. Ita tenke prepara ba tinan lima oin mai," esplika Babo.

MNEK ne'e dehan, programa prioridade ba tinan 2020 ne'ebé kontinua prioridade mós mak ASEAN no seluk tan.

"ASEAN ne'e kontinua prioridade. CPLP nian no multilaterál sira seluk, depois kapasitasaun diplomata internu, ne'ebé prioridade mós," nia afirma.

Comment

Tempotimor (Dili) – Membru Governu na'in 9 ne'ebé to'o ohin loron seidauk hetan pose, tuir Prezidente Repúblika, Francisco Guterres Lú Olo, nu'udar problema Governu Aliansa Mudansa ba Progresu (AMP) ninian.

“Kona-ba ministru sira ne'ebé la hetan pose, ne'e problema sira nian. Ha'u labele ko'alia konaba ida ne'e. Tanba, ne'e AMP. CNRT, KHUNTO no PLP nia problema,” hatete PR Lú Olo bainhira remata Misa Jubileu Extraordinariu no tinan 30 Amu Papa João Paulo II vizita Timor-Leste (TL) iha Tasitolu, Kuarta (30/10/19).

Kona-ba sei karik AMP troka sira-nia membru Governu indijitadu, bele hakotu impase polítika iha rai laran?

"Ne'e desizaun sira-nia oinsá? Ha'u seidauk hatene kona-ba ida ne'e. Nu'udar Prezidente Repúblika iha opiniaun no ideia duni, para atu bele halibur ho se de'it atu bele ko'alia kona-ba destinu TL nian. Ne'e, sei iha tempu para ko'alia," afirma PR Lú Olo.

Hatán ba deklarasaun Primeiru Ministru kona-ba Eleisaun Antesipada (EA), PR Lú Olo hatete EA akontese ona iha 2018.

"Eleisaun antesipada ne'e, Prezidente Repúblika halo tiha ona iha 2018. Ne'ebé, povu fó  votus maioria ba AMP hodi manan iha eleisaun ne'e. Ha'u respeita tebes, povu nia votus ne'ebé fó ba AMP," dehan xefi estadu.

Comment

Darwin_Optic

.

Contact us

Palapasu
Dili, Timor-Leste
+670 7723 4852
+670 7728 1698
http://www.tempotimor.com

Kalendariu Arkivu

« July 2025 »
Mon Tue Wed Thu Fri Sat Sun
  1 2 3 4 5 6
7 8 9 10 11 12 13
14 15 16 17 18 19 20
21 22 23 24 25 26 27
28 29 30 31      

Tempo Timor Networks

Online Counter