Ho hakraik an Tempo Timor hato'o komprimentus ba laitor sira katak, Jornal Tempo Timor hahu mosu iha imi le'et atu fasilita informasaun ba imi. Tamba ne'e ami presiza ita boot sira nia tulun atu ekipa jornal ne'e nian bele halao servisu jornalismu ho didiak.
Jornalista Jornal Tempo Timor, bandu atu hetan envelope ka sasan ruma husi fontes informasaun sira.
Tempotimor (Dili) – Prezidente Komisaun B, Parlamentu Nasionál (PN), Aderito Hugo da Costa dehan, previléjiu Timor-Leste hola lalais asaun iha kampu Greater Sunrise.
"Sorte ita halo desizaun lalais hodi sosa asaun sira iha Sunrise ninian. Tanba Kompañia ConnocoPhilips lelaun hotu ona nia aset sira. Tanba ne'e, ba ha'u nia haree la'ós surpreza, maibé kompañia nia prezensa durante tinan barak nia laran, ninia lala'ok ita haree buat ruma la'o laloos," hatete deputadu Aderito Hugo da Costa, iha Parlamentu Nasionál, Kuarta (30/10/19).
Tuir eis Prezidente Parlamentu Nasionál (PPN) ne'e, dezde uluk Governu anterior halo negosiasaun hodi define fronteira marítima, estatutu Greater Sunrise nian, Bayu Undan, ne'ebé mai ho razaun oioin halo ita deskonfia.
“Maibé, ikus mai ho sira nia pozisaun ida foin akontese iha loron hirak liubá, signifika iha problema ruma," nia esplika.
Tuir Prezidente Komisaun B, ne'ebé trata asuntu defeza, seguransa no negósiu estranjéiru ne'e, asaun ne'ebé ConnocoPhilips fa'an ne'e, la fó impaktu ba Timor-Leste. Tanba, iha kompañia billaun barak ne'ebé eziste iha mundu.
Tempotimor (Dili) – Ambiente selebrasaun Misa Jubileu no tinan 30 Amu Papa João Paulo II vizita Timor-Leste (TL) iha Tasitolu, Kuarta (30/10/19) dadeer ladún hetan partisipasaun husi sarani Katólika sira. Tanba, sarani barak fila ona ba nia knua no munisípiu hodi selebra loron finadu.
Observasaun tempotimor.com hatudu, ambiente ba selebrasaun misa ne'e la hanesan ho misa hirak ne'ebé baibain hala'o iha uma adat, Tasitolu ne'e.
Alende ne'e, ladook husi fatin selebra misa, komunidade barak mak kontinua hala'o hela sira-nia atividade hanesan bain-bain. Merkadu no terminal iha tasitolu loke nafatin no movimentu transporte nomos ema hanesan baibain.
Iha parte seluk, komunidade sira balun ne'ebé halibur besik dalan tama ba uma adat Tasitolu, la'ós ho objetivu atu partisipa missa. Maibé, sira hein hela transporte públiku atu hala'o viazen ba idak-idak nian munisípiu, hodi selebra loron finadu.
Bispu Dioseze Bobonaro, Dom Norberto Amarál iha nia homilia bainhira selebra misa ne'e, ho lian komik hatete joven sira nia partisipasaun ladún iha fatin ne'e (Tasitolu), maske sira mak loloos ‘masin’ ba rai ida ne'e.
"Joven no labarik sira iha ne'ebé hotu ona. La hetan," dehan Amu Bispu ne'e ho hamnasa.
Maioria sarani sira ne'ebé mak partisipa misa mak grupus igreja nian hanesan eskuteiru, akolitus, amu lulik, madre no frater sira. Iha mos estudante balun, ne'ebé delega husi kada eskola iha Dili laran, atu bele partisipa iha misa refere.
Alende ne'e, iha mós partisipasaun husi membru Governu no deputadu sira, inklui Presidente Repúblika ho ninia espoza, Presidente Parlamentu Nasionál ho nia espoza no Xefi Estadu Maior F-FDTL.
Tempotimor (Dili) – Jerente Nasionál ConocoPhillips iha Timor-Leste, José Lobato Goncalves hatete, ConocoPhillips desidi sai husi Timor-Leste, no fa'an fali ninia projetu ba kompañia seluk, tanba kompara investimentu iha Amérika, di'ak-liu duke iha kampu Bayu-Undan.
Nia dehan, ConocoPhillips deside atu fa'an ninia negosiu iha kampu Bayu-Udan ba Kompañia Santos Ltd no iha negósiu seluk iha kampu Barossa, tasi Austrália nian. Alende ne'e, fa'an mós infraestrutura sira seluk, hanesan Liquefied Natural Gas (LNG).
"Projetu ne'e, projetu ida ne'ebe fó lukru ba kompañia. Maibé, ConocoPhillips iha investimentu ne'ebé di'ak liu iha Amérika. Entaun, ConocoPhillips foti desizaun investe iha Amérika diak liu duke iha Barossa Austrália," deklara José Lobato iha Palásiu Governu, Kuarta (30/10/19).
Nia informa, Kompañia Santos Ltd, deside atu servisu partisipasaun iha ConocoPhillips tanba, kampu Barossa ne'e negosiasaun lukrutivu ida ne'ebé spanding sira nia estratejia iha Australia.
José hatutan, tranzasaun ne'e sei iha prosesu nia laran. Entaun, iha trimestrál tinan 2020 mak foin remata. Momentu ne'e, ConocoPhillips sei sai husi Timor no Kompañia Santos Ltd mak sei troka Conocophilips nia fatin.
Nia esklarese, iha negosiasaun ne'e Primeiru Ministru Taur Matan Ruak mós apoiu no hato'o bemvindu ba Kompañia Santos Ltd. Tanba, kompañia ida ne'ebe iha kapasidade, finanseiru no tékniku, sei hala'o operasaun iha kampu Bayu-Undan nian ho di'ak no seguru to'o remata.
Iha negosiu ne'e, Kompañia Santos Ltd agora parseiru ona ho Bayu-Undan kuaze %11 ona ho tranzasaun ne'ebé hetan husi ConocoPhillips %56ital no totál karik %68 Bayu-Undan ba Kompañia Santos Ltd nian\
Tempotimor (Dili) – Prezidente Interinu Rejiaun Administrativu Espesiál Oé-Cusse Ambeno (RAEOA), Arsenio Paixão Bano katak atu halo dezenvolvimentu iha Atauro tenke liuhusi Oé-Cusse. Tan ne'e, tenke aprova uluk estatutu kona-ba Atauro nian.
"Atauro ami prepara tiha ona estatutu, liuhusi lideransa Dr. Mari Alkatiri. Tanba ne'e, Oé-Cusse atu tama iha Atauro so estatutu ba Atauro ne'e aprovadu. Tanba ami labele hakat nar-naran de'it," dehan Arsenio Bano remata audensia iha Parlamentu Nasionál (PN), Tersa (29/10/19).
Nia rekoñese, Zona Espesiál Ekonomia Sosiál Merkadu (ZEESM) Timor-Leste ne'e ba Oé-Cusse no Atauro. Maibé, nia dehan estatutu kona-ba Atauro nian tenke aprova lai.
"ZEESM Timor-Leste ne'e ba Oé-Cusse no Atauro. Maibé, atu tama iha Atauro, Atauro tenke iha estatutu. Estatutu ne'e, Dr. Mari Alkatiri haruka tiha ona. Sei iha intervensaun. Maibé, ha'u atu hateten katak buat hotu ne'e la'ós osan de'it. Maibé, buat hotu tenke iha esperiénsia, lideransa no seluk tan," dehan Bano.
Tempotimor (Dili) – Uniaun Nasionál Eskuteiru Timor-Leste (UNE-TL) halo ona planu para bele servisu hamutuk ho Polísia Nasionál Timor-Leste (PNTL), hodi nune'e bele rezolve problema juventude nian, ne'ebé durante ne'e akontese iha rai laran.
"Iha diskusaun balun ne'ebé ami halo, konaba formasaun ba karater foinsae sira nian, para juventude bele halo servisu, haklekar liután informasaun ba joven sira. Tanbá, ita preokupa loos ho problema barak ne'ebé akontese iha TL," dehan Prezidente UNE-TL, Idelta Maria Rodrigues iha Kuartél Jerál PNTL, Tersa (29/10/19).
Nia dehan, enkontru ho Komando Jerál PNTL ida ne'e, atu informa kona-ba movimentu eskutismu iha Timor-Leste. Hato'o mós servisu no progresu saida mak bele halo hamutuk no hanoin katak iha aseitasaun ida ba futuru, atu bele asina akordu entre PNTL no UNE-TL.
"Hau hanoin konflitu ne'ebé mosu la'ós PNTL no Governu nia responsabilidade mesak. Maibé, hanesan UNE-TL ne'ebé hamahan an ba joven sira, hamutuk dirijente sira iha movimentu eskutismu ne'e, presiza koopera hamutuk hodi buka dalan no meius oioin atu nune'e bele responde ba problema ne'ebé estadu hasoru," dehan Idelta.
Iha fatin hanesan, Komandante Jerál PNTL, Komisario Faustino da Costa haktuir, PNTL nia atividades ruma bele iha suporta husi UNE-TL no husi informasaun balun ne'ebé ko'alia ona ida ne'e, presiza sensibiliza liután. Tanba, maioria iha TL barak sei intende katak UNE-TL ne'e dalaruma halai liubá eskuteriu Katóliku.
Ba oin sei hare'e mós para bele servisu hamutuk iha área balun. Tanba, PNTL mai ho nia filozofia servisu prosimidade Polísia Komunitaria. Tanba, PNTL eziste mós estrutura kona-ba Polísia prosimidade, hahú kedas husi suku katak Konsellu Polísia Komunitariu (KPK).
"La'ós PNTL mesak, maibé husi lider komunitariu no reprezentante juventude feto no mane ate mai to'o nivel munisípiu ne'ebé hanaran Konsellu Seguransa Munisipál (KSM). Iha future, UNE-TL bele tama iha KSM ou KPK," hakotu Faustino.
Tempotimor (Dili) – Deputadu Bankada CNRT, Aderito Hugo husu ba Komando Polísia Nasionál Timor-Leste (PNTL) no Falintil Forsa Defeza Timor-Leste (F-FDTL), atu halo investigasaun klean ba oknum forsa sira ne'ebé utiliza sala arma, hodi tiru komunidade nia animál.
"Akontesimentu dala hira ona, hanesan iha Fatuberliu keixa mai to'o iha komisaun B kona-ba forsa sira ne'ebé dehan ba kasa rusa, maibé kasa filafali komunidade sira nia karau. Kazu ne'e akontese," dehan Aderito iha Parlamentu Nasionál, Tersa (29/10/19).
Ho razaun hirak ne'e, eis Prezidente Parlamentu Nasionál (PPN) ne'e husu ba komando PNTL no F-FDTL, para oinsá halo kontrolu ba armas iha PNTL no F-FDTL. Tanbá, tuir Aderito, sei perigu liu bainhira armas hirak ne'e, ema sivíl sira mak uza hodi tiru animál refere.
"Hau fiar katak Komando PNTL no F-FDTL iha ona regras. Tanba, ita hatene katak ema sivíl la kaer kilat, so militár no polísia. Entaun ita husu ba komandu institusaun rua ne'e atu investiga didi'ak situasaun ida ne'e. Oinsá iha kontrolu ba uza armas hirak ne'e," dehan Aderito.
Tempotimor (Dili)-Membru Parlamentu Nasionál husi Bankada KHUNTO konsidera orsamentu estadu ne’ebé aloka ba Rejiaun Administrativu Espesial Oekusse-Ambeno (RAEOA) saugati de’it tanba la rezulta buat di’ak ida iha ne’ebá.
Tempotimor (Dili) – Konfirmadu, sarani Katóliku husi munisípiu hotu-hotu, inklui RAEOA sei partisipa misa Jubileu Extraordináriu da Missão 30 Anos do Vizita São João Paulo II, iha Tasi Tolu, Dili.
Reprezentante Komisaun Organizadora, Amu Martinho Gusmão remata hasoru malu ho Prezidente Repúblika, iha Palásiu Prezidensiál Bairru-pite, Tersa (29/10/19) informa, partisipante misa mak joventude no sarani husi munisípiu hotu-hotu, inklui RAEOA.
“Iha mós reprezentante husi Indonézia hanesan Vigariu Jerál husi Kalimantan, Arsedioseze Pontianak no Amu Bispu Atambua no Bispu Darwin nu'udar reprezentante igreja Katóliku Austrália nomós konvidadus importante sira seluk," informa Padre Martinho
Padre Martinho ne'ebé akompaña husi Sekretáriu Jerál Komisaun Organizadora relata prosesu preparasaun selebrasaun no halo konfirmasaun ba partisipasaun Presidente Repúblika iha misa refere.
Tempotimor (Dili) – Deputadu António da Conceição iha audensia komisaun Parlamentu Nasionál nian, Tersa (29/10/19) husu ba Ministru Transporte no Komunikasaun (MTK), José Agustino atu promove telekomunikasaun CS Link. Tuir deputadu ne'e, na'in ba telekomunikasaun ne'e timoroan.
"Ita presiza fó oportunidade hodi iha komérsiu livre. Uluk, kuandu iha Timor Telecom de'it, deputadu sira iha ne'e duni mak halo kontra, hodi halo komérsiu livre ne'e. Tanba ne'e, mak ohin iha ona TT, Telemor, Telkomcel. Mas agora rai na'in ida atu halo investimentu ba ida ne'e, ita preokupa fali ninia kapasidade rekursu umanu," dehan deputadu António.
Nia dehan, ita preokupa Timoroan investe iha área ne'e. Maibé la preokupa sira ne'ebé mai lori timor nia osan ba liur.
"Ita preokupa rai na'in ida atu investe iha ne'e. Mas ida ne'ebé mai foti ita nia dolar sai ba liur, ita la preokupa fali. Ita presiza halo sedensia ruma, atu rai na'in mós hahú investe. Nune'e CS Link ne'ebé mak daudaun atu halo kompetisaun iha merkadu, ita fó oportunidade," dehan António.
Tempo Timor (Loes Guico] - Daudaun ne’e eis Komandante en xefe DAs FALINTIL no líder istoriku ba luta Libertasaun Nasional Timor Leste, Kay Rala Xanana Gusmao ninia naran saran ona ba 'Batar Foos Kay Rala' hodi fo han no hemu ba kriatura moris sira.
https://www.youtube.com/watch?v=UuLBgnaPd6s
Xanana Gusmao lança batar ne’e iha Guico Loes, postu adminitrativu Maubara, Municipio Likuica iha loron 29 fulan oetobru 2019 dadersan oras Timor Leste.
Iha reprezentante Movimentu Kamponezes Timor Leste (MOKATIL) husi municipio sira seluk iha nasaun ne'e ho urgullo Sekretariu Estadu Kooperativa, Arsenio Pereira deklara Guico udar Maun Bo'ot Kay Rala Xanana Gusmao.
https://www.youtube.com/watch?v=2_bk3eNy-ic
Xanana Gusmao fo lembra fali kamponezes sira ba planu Estratejiku Dezenvolvimentu Nasional, Nia hatutan ho lian husu, 'hakarak sosa foos husi liu?' Kamponezes hatan ho lian maka'as dehan, 'lakohi.' Xanana husu tenik, 'hakarak sosa batar husi liur? kamponezes dala ida tan hakilar 'Lakohi.'
Error: No articles to display
.